สปสช. ชื่นชมโมเดลบางขะแยง ชู “รถสุขภาพเคลื่อนที่” บริการเชิงรุกตอบโจทย์ชุมชนเมือง รพ.สต.บางขะแยง ผนึกกำลัง อบจ.–เทศบาล–วัด–อสม. ร่วมดูแลกลุ่มเปราะบางในชุมชน เข้าถึงบริการสุขภาพโดยสะดวก
เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2568 ที่ผ่านมา ทพ.อรรถพร ลิ้มปัญญาเลิศ รองเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) พร้อมคณะผู้บริหารจาก สปสช. เขต 4 สระบุรี ร่วมลงพื้นที่ ต.บางขะแยง จ.ปทุมธานี เยี่ยมชมการดำเนินงาน “การจัดระบบการดูแลผู้สูงอายุและผู้มีภาวะพึ่งพิง ชุมชนช่วยเหลือเกื้อกูล” และนวัตกรรม “รถสุขภาพเคลื่อนที่ ซึ่งดำเนินการขับเคลื่อนโดยโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.บางขะแยง) สังกัด องค์การบริการส่วนจังหวัดปทุมธานี (อบจ.ปทุมธานี) ร่วมกับเทศบาลตำบลบางขะแยงโดยผ่านกองทุนดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงและบุคคลที่มีภาวะพี่งพิง (Long Term Care) และวัดชินวราราม
นางสมคิด ปานบุญ ผู้อำนวยการ รพ.สต.บางขะแยง กล่าวว่า รพ.สต.บางขะแยง ได้ดำเนินงานเชิงรุกครอบคลุมทั้งการสร้างเสริมและป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสมรรถภาพ โดยใช้แนวคิด "บวร" (บ้าน วัด โรงเรียน) เป็นแกนหลักในการทำงานร่วมกับภาคีเครือข่ายเพื่อแก้ปัญหาการเข้าถึงบริการของผู้สูงอายุและผู้ป่วยติดเตียง
อย่างไรก็ตามเพื่อให้เข้าถึงประชาชนได้ครอบคลุมยิ่งขึ้นในบริบทของชุมชนเมือง รพ.สต.บางขะแยง ยังได้พัฒนานวัตกรรม “รถสุขภาพเคลื่อนที่” ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากวัดชินาราม โดยรถคันนี้จะออกให้บริการนอกเวลาราชการ (18:00-20:00 น.) และวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ เพื่ออำนวยความสะดวกแก่กลุ่มคนวัยทำงาน และผู้สูงอายุ ซึ่งมีบริการที่ครบวงจร ตั้งแต่คัดกรองโรค NCDs, ฉีดวัคซีน, ตรวจสุขภาพเบื้องต้น นอกจากนี้ยังให้ ไปจนถึงการลงทะเบียนสิทธิบัตรทอง ซึ่งได้รับเสียงตอบรับเป็นอย่างดีตั้งแต่เริ่มดำเนินการ
"การทำงานเชิงรุกนี้สำเร็จได้ด้วยการสนับสนุนงบประมาณจากทั้ง สปสช. ผ่านกองทุน LTC, เทศบาลตำบลบางขะแยง และ อบจ.ปทุมธานี ตลอดจนวัดชินาราม ซึ่งช่วยให้เราสามารถสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคให้กับประชาชนได้อย่างทั่วถึง เพราะการป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา " ผอ.รพ.สต.บางขะแยง กล่าว
นางสาวอำพา บุญเอี่ยม ชาวชุมชนบ้านต้นโพธิ์ ดูแลคุณแม่วัย 87 ปี กล่าวว่า ทราบข้อมูลบริการรถสุขภาพเคลื่อนที่ผ่านทางไลน์ของ อสม. และได้ติดต่อให้เจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจสุขภาพคุณแม่ถึงที่บ้าน ซึ่งเป็นบริการที่มีประโยชน์และสะดวกมาก เนื่องจากคุณแม่อายุ 87 ปีแล้ว เดินไม่สะดวก ที่บ้านเป็นเรือนไทยบันไดสูง การจะพาไปโรงพยาบาลตามนัดทุก 3 เดือนนั้นเป็นเรื่องที่ลำบากและน่ากังวล แต่พอมีรถสุขภาพเคลื่อนที่มาให้บริการถึงบ้าน ทำให้รู้สึกสบายใจและคลายกังวลไปได้มาก ทั้งนี้หากบริการนี้มีการขยายไปในทุกพื้นที่ มองว่าจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดในการเดินทาง ช่วยลดภาระของครอบครัว และทำให้ผู้สูงอายุเข้าถึงบริการสุขภาพได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน
ร.อ. นพ.พงศักดิ์ เจริญงามเสมอ ที่ปรึกษาพิเศษนายก อบจ.ปทุมธานี กล่าวว่า ทาง อบจ. ให้ความสำคัญกับบริการสุขภาพเชิงรุก โดยจัดสรรงบประมาณผ่านกองทุนฟื้นฟูฯ เพื่อจ้างบุคลากรดูแลผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง และร่วมมือกับวิทยาลัยเทคนิคฯ ซ่อมแซมกายอุปกรณ์เพื่อลดค่าใช้จ่าย นอกจากนี้ อบจ. ยังสนับสนุนงบประมาณโดยตรงแก่ รพ.สต. ที่ถ่ายโอนมาแล้ว เพื่อให้ได้รับงบเต็มจำนวนและทำงานได้คล่องตัวขึ้น พร้อมทั้งจัดหาวัคซีนป้องกันโรคให้กลุ่มเสี่ยงโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย
"อบจ.ปทุมธานีมุ่งเน้นการป้องกันโรคในสังคมผู้สูงอายุ เพื่อให้ทุกคนมีสุขภาพแข็งแรง ไม่เจ็บป่วยหรือติดเตียง ซึ่งจะช่วยลดภาระครอบครัวและความแออัดในโรงพยาบาล ทำให้ชาวปทุมธานีมีสุขภาพกายและใจที่ดี" ร.อ. นพ.พงศักดิ์ กล่าว
ทพ.อรรถพร กล่าวว่า โมเดลดูแลสุขภาพชุมชนเชิงรุกของ ต.บางขะแยง นับเป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการปรับบริการให้เข้ากับบริบทเมืองอย่างแท้จริง โดยเฉพาะการให้บริการนอกเวลาราชการและใช้รถสุขภาพเคลื่อนที่ ช่วยให้ผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงและผู้สูงอายุเข้าถึงบริการได้สะดวกขึ้น ลดภาระครอบครัว และตอบสนองความต้องการเฉพาะบุคคลได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้การป้องกันโรคมีความสำคัญ แต่เมื่อประชาชนเข้าสู่ภาวะพึ่งพิงแล้ว การเข้าถึงบริการต้องทั่วถึง ซึ่ง รพ.สต.บางขะแยง ถือเป็นต้นแบบการทำงานที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลางและมีนวัตกรรมเสริมความแข็งแกร่ง
“สปสช. พร้อมสนับสนุนงบประมาณผ่าน กปท. ให้หน่วยบริการที่มีนวัตกรรมหรือนโยบายคล้ายกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริการ ลดต้นทุน และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในภาพรวม” รองเลขาธิการ สปสช. กล่าว
